Laatste dag in Kalibaru

Gisteren na aankomst zijn we gelijk wat gaan drinken. Uiteindelijk zat bijna de voltallige groep op de veranda van het hotel. Het begon te regenen en dit ontwikkelde zich tot een tropische hoosbui.
Vannacht heeft het ook geregend en vanmorgen toen we wakker werden regende het ook.
Om 9 uur vertrekken we voor een bezoek aan de Krikilan plantage.
Op de plantage worden we ontvangen door een groep weeskinderen die ons een zelfgemaakte corsage opspelden.
De plantage is eigendom van een stichting. De volledige opbrengst van de plantage gaat naar de verzorging en opleiding van de kinderen. Chris heeft ons onderweg verteld dat twee kinderen het tot arts hebben geschopt.
De plantage is prachtig aangelegd en omvat veel verschillende gewassen. We lopen langs koffie (robusta), kruidnagel, nootmuskaat, kardemom, vanille, pepers en citroengras. Ook zien we hoe palmsuiker (Gula Jawa) wordt gemaakt. Van een kokosnoot wordt de bloem (dat wat later de kokosnoten gaat vormen) nog voor de bloei tweemaal per dag 2 millimeter aangesneden. Het sap wordt vervolgens opgevangen in een bakje dat aan de vrucht wordt vastgebonden. Iemand klimt hiervoor tweemaal per dag tot boven in de boom, om de bloem opnieuw aan te snijden en het volle bakje te vervangen voor een lege. We krijgen dit gedemonstreerd. Een man van 57 klimt behendig tot boven in de boom en voert de procedure uit. Eerder hebben we al gezien dat het opgevangen sap dat eerst wit is, zes uur wordt gekookt tot het gecaramelliseerd is. Het wordt vervolgens in mallen gegoten om af te koelen. De brokken worden vervolgens gemalen tot palmsuiker. Onderweg door de plantage krijgen we bij alle gewassen uitleg en krijgen het vaak ook te proeven. Uit een vers aangesneden kokosnoot drinken we de klappermelk.
Via een hangbrug van bamboe (niet meer dan twee personen tegelijk!) bereiken we de (pandang) rijstvelden. Het is jammer dat het volledig bewolkt is en af en toe regent. Het is de eerste keer dat we echt tussen de rijstvelden door lopen.
Aan het einde van de wandeling krijgen we koffie of thee met lekkers geserveerd. Allemaal krijgen we sieraden, die door de kinderen zelf zijn gemaakt. De dames krijgen een bloem in het haar en de heren een kroon. We kopen verschillende specerijen om dit goede doel financieel te ondersteunen. Daarna voeren de kinderen een aantal dansen voor ons uit.
Terug naar het hotel stoppen we in Kalibaru. Vroeger heeft hier een aluminium fabriek gezeten. Door de enorme devaluatie van de Indonesische roepia weren de grondstoffen 10 keer zo duur en ging de fabriek failliet. De arbeiders gingen thuis de aluminium producten maken en verkopen.
Langs de weg hangen bij tientallen huizen de potten en pannen voor het huis en wordt daarachter aan de producten gewerkt.
Terug in het hotel gaan we bijna direct lunchen. Tijdens de lunch begint het opnieuw te hozen. Het is wel duidelijk hoe het komt dat alles hier zo goed groeit: naast veel zon krijgen de gewassen af en toe een flinke plas water. Het blijft de hele middag regenen, zodat we geen zin hebben om te gaan zwemmen. We vullen de middag met lezen, puzzelen en knappen een uiltje.
Vanavond hebben we om 19.00 het laatste diner met zijn allen.
Morgen moeten we om 5 uur op. We vertrekken dan om 6 uur naar Bali. Op Bali is het één uur later en we hebben 5 uur nodig voor de reis tot aan de afscheidslunch.
Na de lunch worden we naar drie verschillende hotels gebracht. In ons hotel zitten nog 4 andere reizigers uit de groep.
Tijdens de lunch vragen we aan Chris of hij Frits Vogel kent. Hij vertelt dat meer Nederlandse klanten naar hem vragen en dat zijn huis nu een museum is. We moeten aan de hostess op Bali vragen waar het ligt. We zijn van plan om het te bezoeken.